De motor van nieuwe werelden
Essentie
Creativiteit is geen luxe, geen talent en geen vak apart.
Het is de kern van leren.
Leerlingen ontdekken, begrijpen en groeien wanneer ze iets mogen maken, proberen, mislukken, spelen of herscheppen.
Creativiteit opent deuren die kennis alleen nooit kan openen.
Het maakt leren betekenisvol — en persoonlijk.
De 7 subdimensies van creativiteit
1. Speelsheid
De ruimte om te mogen spelen zonder oordeel.
Creativiteit begint waar het “moeten” stopt.
2. Experiment
Uitproberen.
Verkennen.
Kijken wat gebeurt als je iets nét anders doet.
Creativiteit zonder experiment is decoratie.
3. Transformatie
De vaardigheid om iets te veranderen:
een idee, een vorm, een verhaal, jezelf.
Hier ontstaat nieuwe betekenis.
4. Vormgeving
Binnenwereld wordt buitenwereld.
Leerlingen maken zichtbaar wat eerder alleen gevoeld of gedacht werd.
5. Ruimte
Creativiteit vraagt openheid — geen dichtgetimmerde antwoorden.
Dit is de dimensie van vrijheid, lucht en mogelijkheden.
6. Expressie
De stem van de leerling: in taal, beeld, beweging, humor, stilte.
Expressie maakt het leren eigen.
7. Schepping
Het magische moment waarop iets ontstaat wat er daarvoor níet was.
De leerling wordt maker.
En makers zijn intrinsiek gemotiveerd.
Creativiteit ís leren.
Niet ernaast, maar erin.
Praktische toepassing in de klas
- Laat leerlingen tekenen, herschrijven, bouwen, ontwerpen, dichten, spelen.
- Gebruik werkbladen met creatieve opdrachten (zoals de Dimensie 7-lesmaterialen).
- Geef meerdere wegen naar hetzelfde doel — niet één juiste uitkomst.
- Beloon initiatief, fantasie en alternatieve denkstappen.
- Gebruik fictieve figuren voor creatieve scenario’s of “wat-als”-verhalen. Of gebruik telkens eigen verhaalfiguren.
- Zet creativiteit in voor burgerschap, taal, reflectie, groepsvorming — het werkt overal.
Creativiteit maakt leerlingen eigenaar van hun leerproces.
Waarom creativiteit werkt (neurologische basis)
Creativiteit ontstaat wanneer verschillende hersennetwerken samen gaan werken:
1. Default Mode Network (DMN)
→ genereert ideeën, beelden, associaties
→ essentieel voor verbeelding en divergent denken
2. Executive Control Network (ECN)
→ kiest, structureert, beoordeelt
→ maakt ideeën uitvoerbaar
3. De samenwerking tussen DMN en ECN
Neurowetenschappers noemen dit neural coupling
= de basis van creativiteit.
4. Creativiteit verhoogt dopamine
→ motivatie stijgt
→ doorzettingsvermogen neemt toe
→ het leren voelt als spel
5. Het activeert cognitieve flexibiliteit
→ de basis van probleemoplossend vermogen
→ essentieel voor executieve functies
Creativiteit versterkt dus het brein, in plaats van dat het “extra werk” is.
Reflectievraag
Waar ontstaat ruimte voor creativiteit in jouw klas? En waar zou je meer ruimte kunnen maken?